Rak grlića materice je drugi vodeći uzrok umiranja medju ženskom populacijom. Bolest najčešće pogadja žene od 40 do 59 godina starosti, a veliki broj njih prvi put se obrati ljekaru tek kad je bolest uzela maha i kada je izliječenje teško.Sva ova oboljenja, smrtnost i velika većina slučajeva raka grlića materice u Evropi, mogu biti spriječeni putem skrininga. Organizovani program raka grlića materice može sprečiti do 80% svih slučajeva.

Obiljžavanje Evropske nedelje prevencije raka grlića materice ima za cilj da podigne svijest o ovom oboljenju i znanje o tome šta vi možete da uradite da ga spriječite. Evropska nedelja prevencije raka grlića materice (CCPW) je pokrenuta s ciljem da kroz organizovane događaje skrene pažnju na ovaj problem i podigne svijest o raku grlića materice.

RAK GRLIĆA MATERICE

Rak može rasti u grllićumaterice na isti način na koji raste u bilo kom drugom dijelu tela. Rak grlića materice može biti uzrokovan sa 13 visoko rizičnih tipova Humanog Papiloma Virusa ili HPV. HPV može dovesti do toga da ćelije grlića postanu abnormalne i da se polako razviju u rak. U početku, ove abnormalne promijene su blage i mnoge mogu da jednostavno iščeznu same od sebe i bez tretmana.Ponekad, abnormalne ćelije ne iščeznu i mogu da prerastu u rak grlića maternice ukoliko se ne nadju i ne otklone. Abnormalne cervikalne ćelije se mogu veoma lako odstraniti i time se sprečava razvoj raka grlića. Međutim, ove abnormalne ćelije nemaju nikakve jasne znake ili simptome i jedini način da se pronađu je skrining/rano otkrivanje.

SIMPTOMI

Treba da prodje više godina da se rak grlića materice razvije. Proces započinje infekcijom visoko rizičnim tipovima HPV koja vodi do razvoja abnormalnosti u cervikalnim ćelijama. Potom, ukoliko infekcija HPV ne iščezne sama od sebe, promijene u abnormalnim ćelijama mogu vremenom postati još teže dok se na kraju ne razviju u rak. Za ovaj proces, prema trenutnim mišljenjima, potrebno je 10 do 15 godina.

Rani stadijumi- Ni infekcija sa HPV, ni abnormalne ćelije ne daju jasne simptome: nema bolova, nema krvarenja, niti nekih drugih promijena koje bi upućivale da nešto nije u redu. Skrining tj. rana detekcija raka grlića je jedini način da se bolest otkrije u ranim stadijumima, kada se može lako liječiti sa visokim stepenom uspjeha.

Uznapredovali stadijumi-Jednom kada abnormalne ćelije grlića progrediraju u rak, mogu se javiti sljedeći simptomi:

1. krvarenje iz vagine posle odnosa
2. neuobičajena vaginalna sekrecija
3. bol u genitalnom predelu

Ovo može biti uzrokovano rakom grlića maternice, ali i nekim drugim stanjima. Kakav god da je uzrok, ukoliko imate neki od ovih simptoma, treba odmah da se konsultujete sa ginekologom.

SKRINING/RANO OTKRIVANJE

Rak grlića se javlja kada ćelije grlića koje su inficirane sa jednim ili više visoko rizičnih tipova HPV postanu abnormalne i polako počnu da se razvijaju u rak. Skrining/rano otkrivanje se koristi kako bi se našle žene koje imaju ove abnormalne ćelije na grliću materice, u vrijeme dok su one u ranom pre-kancerskom stadijumu, jer se tada mogu ukloniti i time spriječiti da se razvije rak.

Nacionalni program organizovanog skrininga za rak grlića materice predviđa da sve žene starosti od 25 do 69 godina, budu pozvane na pregled, u domovima zdravlja, kod svog izabranog ginekologa..

Pregled se obavlja u sredini menstrualnog ciklusa, oko 2 nedelje po završetku poslednje menstruacije. Prije nego što odete na pregled treba da:

1. izbjegavatei primjenu bilo kakve terapije unutar vagine dva dana prije pregleda
2. izbeći polne odnose noć prije pregleda.

Ove preporuke će pomoći da vaš bris sa grlića – PAPA nalaz bude analiziran na pravi način, čime ćete izbjeći ponovno uzimanje brisa.

Tokom prošlogodišnje Evropske nedelje prevencije raka grlića materice, preko 5,000 dogadjaja se održalo širom Evrope. Ovi dogadjaji su prenosili ogromnu količinu informacija ženama i adolescentkinjama, pomažući im da razumiju značaj prevencije raka grlića materice i da ih motivišu da koriste sve dostupne usluge.